lweo

bankrun Situatie waarin veel mensen tegelijk hun geld van een bank willen opnemen omdat zij er geen vertrouwen meer in hebben dat hun (spaar)geld bij de bank in veilige handen is.
basisgeld Chartaal geld (zowel bij het publiek als bij banken) en de centrale bankreserves, tegoeden die banken aanhouden bij de centrale bank.
bestedingsinflatie Prijsstijging die ontstaat als de bestedingen groter worden dan de productiecapaciteit.
bezettingsgraad De mate waarin de productiecapaciteit van een land of van een onderneming wordt benut. De bezettingsgraad geeft aan in hoeverre de productiecapaciteit wordt benut. Of: De verhouding tussen de werkelijke productie en de productiecapaciteit uitgedrukt in procenten. In formule: (productie / productiecapaciteit) × 100%.
chartaal geld Munten en bankbiljetten.
debiteurenrisico De kans dat iemand aan wie geld is uitgeleend niet terugbetaalt.
deflatie Een daling van het algemeen prijsniveau.
depositogarantiestelsel De garantie dat een deel van het door klanten gespaarde vermogen wordt terug betaald bij een faillissement van een bank.
effectieve ondergrens van de nominale rente Het negatieve nominale rentepercentage waarbij het aantrekkelijker wordt om geld niet op een rekening bij de bank te stallen, maar het contant thuis te bewaren.
geld Algemeen aanvaard ruilmiddel.
geldillusie Verschijnsel dat mensen de waarde van het geld verkeerd inschatten, bijvoorbeeld doordat ze alleen kijken naar de nominale waarde en geen rekening houden met prijsveranderingen.
geldmarkt Deel van de vermogensmarkt waar kortlopende leningen worden verhandeld met een maximale looptijd van twee jaar. Hieronder vallen spaarrekeningen voor particulieren bij banken, het kopen op afbetaling enzovoort.
geldschepping Vergroting van de maatschappelijke geldhoeveelheid, bijvoorbeeld door girale kredietverlening of door uitgifte van nieuwe munten en bankbiljetten door de centrale bank.
geldvernietiging Verkleining van de maatschappelijk geldhoeveelheid, bijvoorbeeld als geld voor een bepaalde periode wordt vastgezet op een spaarrekening.
giraal geld Al het geld op direct opeisbare rekeningen bij banken waar mensen direct mee kunnen betalen, bijvoorbeeld via een elektronische overschrijving of met een pinpas.
inflatie Een stijging van het algemeen prijsniveau.
inflatierisico Het risico dat de reële waarde van het uitgeleende geld daalt door inflatie.
kapitaalmarkt Deel van de vermogensmarkt waar langlopend en permanent vermogen wordt verhandeld, zoals hypothecaire leningen, obligaties en aandelen.
kasreserve (=minimumreserve) Het bedrag dat banken verplicht als reserve bij de ECB op een rekening storten.
kosteninflatie Inflatie door het doorberekenen van hogere (productie)kosten in de prijzen.
lener in laatste instantie (= lender in last resort) De rol van de centrale bank als verstrekker van noodleningen aan banken.
loonkosteninflatie Inflatie door het doorberekenen van hoger loonkosten in de prijzen.
maatschappelijke geldhoeveelheid De hoeveelheid geld in handen van het publiek. Zowel in de vorm van chartaal geld als giraal geld.
monetair beleid (= geldbeleid) Beleid waarmee de centrale bank door gebruikmaking van haar instrumenten (renteaanpassing) haar doel (prijsstabiliteit, eventueel banengroei) tracht te bereiken. Beleid gericht op de beheersing van de geldhoeveelheid. Dit gebeurt met name door de rentestand te verhogen of verlagen.
openmarkttransactie Het kopen of verkopen van waardepapieren door de ECB aan de banken om de omvang van de dekkingsmiddelen van de banken te vergroten of te verkleinen.
refi-rente (= herfinancieringsrente) De rente waartegen banken bij de ECB geld kunnen lenen om de verplichte minimumreserve die ze bij de ECB hebben gestort te financieren. De refi-rente vormt de basis voor alle andere rentepercentages.
rentemarge Het verschil tussen het rentepercentage dat de bank ontvangt van leners en betaalt aan spaarders.
verkrappend monetair beleid Een verhoging van de refi-rente die aan de klanten van de banken wordt doorberekend. Hierdoor wordt lenen duurder en sparen aantrekkelijker waardoor de bestedingen kunnen dalen.
vermogensmarkt Het geheel van vraag naar en aanbod van geld. Het geheel van vraag naar en aanbod van vermogen zowel op korte termijn als op lange termijn. De vermogensmarkt bestaat uit een groot aantal deelmarkten. De meest gebruikelijke indeling is die in de geldmarkt en de kapitaalmarkt.
verruimend monetair beleid Een verlaging van de refi-rente die aan de klanten van de banken wordt doorberekend. Hierdoor wordt lenen aantrekkelijker en sparen ontmoedigd waardoor de bestedingen kunnen stijgen.

bankrun
Situatie waarin veel mensen tegelijk hun geld van een bank willen opnemen omdat zij er geen vertrouwen meer in hebben dat hun (spaar)geld bij de bank in veilige handen is.

basisgeld
Chartaal geld (zowel bij het publiek als bij banken) en de centrale bankreserves, tegoeden die banken aanhouden bij de centrale bank.

bestedingsinflatie
Prijsstijging die ontstaat als de bestedingen groter worden dan de productiecapaciteit.

bezettingsgraad
De mate waarin de productiecapaciteit van een land of van een onderneming wordt benut. De bezettingsgraad geeft aan in hoeverre de productiecapaciteit wordt benut. Of: De verhouding tussen de werkelijke productie en de productiecapaciteit uitgedrukt in procenten. In formule: (productie / productiecapaciteit) × 100%.

chartaal geld
Munten en bankbiljetten.

debiteurenrisico
De kans dat iemand aan wie geld is uitgeleend niet terugbetaalt.

deflatie
Een daling van het algemeen prijsniveau.

depositogarantiestelsel
De garantie dat een deel van het door klanten gespaarde vermogen wordt terug betaald bij een faillissement van een bank.

effectieve ondergrens van de nominale rente
Het negatieve nominale rentepercentage waarbij het aantrekkelijker wordt om geld niet op een rekening bij de bank te stallen, maar het contant thuis te bewaren.

geld
Algemeen aanvaard ruilmiddel.

geldillusie
Verschijnsel dat mensen de waarde van het geld verkeerd inschatten, bijvoorbeeld doordat ze alleen kijken naar de nominale waarde en geen rekening houden met prijsveranderingen.

geldmarkt
Deel van de vermogensmarkt waar kortlopende leningen worden verhandeld met een maximale looptijd van twee jaar. Hieronder vallen spaarrekeningen voor particulieren bij banken, het kopen op afbetaling enzovoort.

geldschepping
Vergroting van de maatschappelijke geldhoeveelheid, bijvoorbeeld door girale kredietverlening of door uitgifte van nieuwe munten en bankbiljetten door de centrale bank.

geldvernietiging
Verkleining van de maatschappelijk geldhoeveelheid, bijvoorbeeld als geld voor een bepaalde periode wordt vastgezet op een spaarrekening.

giraal geld
Al het geld op direct opeisbare rekeningen bij banken waar mensen direct mee kunnen betalen, bijvoorbeeld via een elektronische overschrijving of met een pinpas.

inflatie
Een stijging van het algemeen prijsniveau.

inflatierisico
Het risico dat de reële waarde van het uitgeleende geld daalt door inflatie.

kapitaalmarkt
Deel van de vermogensmarkt waar langlopend en permanent vermogen wordt verhandeld, zoals hypothecaire leningen, obligaties en aandelen.

kasreserve
(=minimumreserve) Het bedrag dat banken verplicht als reserve bij de ECB op een rekening storten.

kosteninflatie
Inflatie door het doorberekenen van hogere (productie)kosten in de prijzen.

lener in laatste instantie
(= lender in last resort) De rol van de centrale bank als verstrekker van noodleningen aan banken.

loonkosteninflatie
Inflatie door het doorberekenen van hoger loonkosten in de prijzen.

maatschappelijke geldhoeveelheid
De hoeveelheid geld in handen van het publiek. Zowel in de vorm van chartaal geld als giraal geld.

monetair beleid
(= geldbeleid) Beleid waarmee de centrale bank door gebruikmaking van haar instrumenten (renteaanpassing) haar doel (prijsstabiliteit, eventueel banengroei) tracht te bereiken. Beleid gericht op de beheersing van de geldhoeveelheid. Dit gebeurt met name door de rentestand te verhogen of verlagen.

openmarkttransactie
Het kopen of verkopen van waardepapieren door de ECB aan de banken om de omvang van de dekkingsmiddelen van de banken te vergroten of te verkleinen.

refi-rente
(= herfinancieringsrente) De rente waartegen banken bij de ECB geld kunnen lenen om de verplichte minimumreserve die ze bij de ECB hebben gestort te financieren. De refi-rente vormt de basis voor alle andere rentepercentages.

rentemarge
Het verschil tussen het rentepercentage dat de bank ontvangt van leners en betaalt aan spaarders.

verkrappend monetair beleid
Een verhoging van de refi-rente die aan de klanten van de banken wordt doorberekend. Hierdoor wordt lenen duurder en sparen aantrekkelijker waardoor de bestedingen kunnen dalen.

vermogensmarkt
Het geheel van vraag naar en aanbod van geld. Het geheel van vraag naar en aanbod van vermogen zowel op korte termijn als op lange termijn. De vermogensmarkt bestaat uit een groot aantal deelmarkten. De meest gebruikelijke indeling is die in de geldmarkt en de kapitaalmarkt.

verruimend monetair beleid
Een verlaging van de refi-rente die aan de klanten van de banken wordt doorberekend. Hierdoor wordt lenen aantrekkelijker en sparen ontmoedigd waardoor de bestedingen kunnen stijgen.